Kıtaların ve Piyasaların Kesiştiği Ülke: Türkiye
Türkiye, Avrupa, Asya ve Afrika’nın kesiştiği noktada küresel pazarlara erişim sağlayan stratejik bir konuma sahiptir. Bunun yanında genç ve eğitimli nüfusu, büyüyen dinamik ekonomisi ve gelişen teknolojisiyle, Türkiye, dünya genelinde iş yapmak isteyen girişimciler için giderek daha fazla tercih edilen bir ülke haline gelmektedir.
Neden Türkiye’de Şirket Kurmak?
Türkiye'de Şirket Türleri Nelerdir?
Türkiye’de çeşitli şirket türleri bulunmaktadır. Bu şirket türlerini daha yakından tanıyalım:
Türkiye’de Anonim Şirket (A.Ş.)
En büyük şirket türüdür. En az bir ortak tarafından kurulabilir ve ortaklar sınırlı sorumluluğa sahiptir. Gerçek ve tüzel kişiler pay sahibi olabilir. Kural olarak, payların devri için genel kurul onayına ihtiyaç yoktur. Pay sahipleri serbestçe ellerindeki payları başkalarına devredebilirler. Anonim şirketler payları halka arz olunabilen ve payları borsada işlem görebilen tek şirket türüdür. Asgari sermaye tutarı 50.000 Türk Lirasıdır. Nakdi olarak taahhüt edilen payların itibari değerlerinin en az dörtte birinin tescilden önce ödenmesi zorunludur. Geri kalan miktar şirketin tescilini izleyen 24 ay içerisinde ödenir. Anonim şirketlerin iki yönetim organı vardır: 1) Genel Kurul 2) Yönetim Kurulu.
Türkiye’de Limited Şirket (Ltd. Şti.)
En az bir ve en fazla 50 ortak tarafından kurulabilir. Ortakların sorumluluğu sınırlıdır ve şirketlerin borçları ortakların yatırdıkları sermaye ile sınırlıdır. Sermayesi paylara bölünmüştür ve nama yazılıdır. Limited şirket paylarının devri genel kurul onayına tabidir. Limited şirket ortakları gerçek kişi veya tüzel kişi olabilir. Limited şirketin öz sermayesi en az 10.000 Türk Lirasıdır. Nakdi olarak getirilen sermayenin tamamının şirketin tescilinden sonraki 24 ay içinde ödenmesi mümkündür. Limited şirketlerin iki yönetim organı vardır: 1) Genel Kurul 2) Müdürler Kurulu.
Türkiye’de Kooperatif Şirket (Koop. Şti.)
Kooperatifler, insan ihtiyaçlarının karşılıklı yardımlaşma yoluyla giderilmesini sağlamak amacıyla oluşturulan ekonomik kuruluşlardır. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulabilir. Kooperatif, özel türleri istisna, en az yedi ortakla kurulur. Ana sözleşmede hüküm bulunması kaydıyla, kooperatif alacaklılarına karşı ortakların ikinci dereceden sınırsız sorumlu olacağı ya da taahhüt ettikleri sermaye payından fazla belirli bir miktara kadar sınırlı sorumlu olacağı kararlaştırılabilir. Yönetim kurulu en az üç kişiden oluşmaktadır. Yönetim kurulu üyelerinin Türk vatandaşı olması zorunludur.
Türkiye’de Komandit Şirket (Kom. Şti.)
2 tür komandit şirket vardır.
- Adi Komandit Şirket. Bu bir şahıs şirketidir.
- Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket. Bu bir sermaye şirketidir.
En az bir komandite ortak (sınırsız sorumlu) ve en az bir komanditer ortak (sınırlı sorumlu) tarafından kurulabilir. Komandite ortak gerçek kişi olmalıdır. Komanditer ortak gerçek veya tüzel kişi olabilir. Komanditer ortaklar şirketi yönetemez.
Türkiye’de Kolektif Şirket (Koll. Şti.)
En az iki ortak tarafından kurulur. Ortakların sorumluluğu ikinci dereceden sınırsızdır ve tüm ortaklar şirketin borçlarından eşit olarak sorumludur. Kolektif şirkete yalnızca gerçek kişiler ortak olabilir. Herhangi bir sermaye şartı yoktur. Şirket ortaklarından her biri ayrı ayrı şirketi yönetme hakkını ve görevini haizdir. Ancak, şirket sözleşmesiyle veya ortakların çoğunluğunun kararıyla yönetim işleri ortaklardan birine, birkaçına veya tümüne verilebilir.
Türkiye’de Şahıs Şirketi
Yalnızca bir kişi tarafından kurulabilir. Şahıs şirketleri, kişisel servet ile işletmenin borçları arasında bir ayrım yapmaz. Tüzel kişiliği yoktur. Herhangi bir sermaye şartı bulunmamaktadır. Yabancı bir kişinin Türkiye’de şahıs şirketi kurabilmesi için 5 yıldır oturma izniyle bulunması ve bunun akabinde de serbest çalışma iznine başvurması gerekmektedir.
Şirket türlerinin seçimi, işletme faaliyetlerinin doğası, büyüklüğü, ortak sayısı ve sermaye gereksinimleri gibi faktörlere bağlıdır. Anonim şirket ile limited şirket, hem küresel ekonomide hem de Türkiye’de en sık tercih edilen türlerdir. Türkiye’de yaklaşık olarak tüm şirketlerin %82’si limited şirket iken, %13’ü anonim şirket, % 4’ü kooperatiftir. Kollektif ve komandit şirketlerin toplamı ise yaklaşık %1 civarındadır.
Yabancı Yatırımcıların Türkiye’de Şirket Kurmaları Nasıl Gerçekleşir?
4875 Sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımcılar Kanunu sayesinde yabancı gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’de şirket kurması, yerli yatırımcılarla aynı kurallara tabidir. Bu yüzden bundan sonraki bölümlerde yabancı girişimciler için arz ettiğimiz bilgiler yerli yatırımcılar için de geçerlidir. Bununla birlikte, bazı konularda yabancıların avantajlı hakları bulunmaktadır. Bunları şu şekilde listeleyebiliriz:
- Doğrudan yabancı yatırımların kamulaştırılması veya devletleştirilmesi bu kanuna göre sınırlandırılmıştır.
- Yabancı yatırımcılar Türkiye’deki faaliyetleri ile satış, tasfiye ve tazminat, lisans, yönetim ve benzeri anlaşmalardan doğan kazançlarını yurt dışına serbestçe transfer edebilirler.
- Türkiye’de şirket açacak yabancılar, olası hukuki problemlerden ötürü uluslararası tahkime başvurma hakkına sahiptir.
- Türkiye, yabancı yatırımcıların haklarını koruyan birçok uluslararası anlaşmaya taraftır.
- Yabancıların kuracağı şirketlere, yabancı personel istihdamı açısından çalışma izni kolaylığı sağlanır.
- Nakit dışı sermaye söz konusu olduğunda uluslararası değer kuruluşlarının raporları referans alınır.
Türkiye’de şirket kuruluş işlemlerinin, gerekli belgelerin ilgili ticaret sicili müdürlüğüne sunulması halinde, bir saat içerisinde tamamlanması mümkündür. Ticaret sicili, Ticaret Bakanlığı’nın gözetim ve denetiminde ticaret odaları bünyesine faaliyet gösteren ticaret sicili müdürlükleri tarafından tutulmaktadır. Kuruluş işlemleri elektronik ortamda Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) nezdinde gerçekleştirilir. Türkiye’de şirket kuruluşu harçtan muaftır.
Şirket Kuruluş Aşamaları
- Şirket ana sözleşmesinin hazırlanması ve kurucuların imzalarının tasdik edilmesi
- Tutanak ve ana sözleşmenin MERSİS sistemine gönderilmesi
- Şirket evrakların düzenlenmesi ve noter tarafından tasdik edilmesi
- Şirket için potansiyel vergi numarası alınması (İnteraktif Vergi Dairesinden alınabilir)
- Şirket yetkililerinin imza beyanlarının hazırlanması
- Sermayenin belirli bir yüzdesinin Rekabet Kurumu’nun hesabına yatırılması
- Kuruluş sermayesinin en az %25’inin bir bankaya yatırılması ve bunun belgelenmesi
- Tescil için Ticaret Sicili Müdürlüğüne başvurulması
- Yasal defterlerin tasdik ettirilmesi
- Vergi dairesinden şirket kuruluş bildirisinin talep edilmesi
- İmza sirkülerinin düzenlenmesi
- Belirli Dokümanların Elektronik Ortama Alınması / E-TUYS Sistemi
Yabancıların Türkiye’de Şirket Kurması İçin Gerekli Belgeler
Genel itibariyle yabancıların Türkiye’de şirket kurabilmesi için gereken belgeler şunlardır:
- Şirket sözleşmesi
- Hissedarların pasaport fotokopisi
- İmza yetkilileri faaliyet belgesi
- İmza beyannamesi
- Potansiyel vergi numarasına ilişkin tescil talep dilekçesi, ana sözleşme, kira sözleşmesi, vekaletname
- Tescil başvurusunda bulunurken kuruluş bildirim formu, şirket sözleşmesi, rekabet kurumuna ödeme belgesi, kuruluş beyannamesi, ticaret odası tescil formu, banka dekontu, şerhlere ilişkin belgeler, ayni sermaye uzman raporu
Yabancı yatırımcılar, doğrudan şirket kurmak yerine, Türkiye’de kurulmuş bir şirkette pay devralmak suretiyle de yatırım yapabilirler. Ayrıca, devraldıkları payları başkalarına devrederek şirket ortaklığından ayrılmaları da her zaman mümkündür.
Yabancıların Türkiye’de Şirket Kurma Masrafları
Ana hatlarıyla şirket kuruluş masrafları şunlardır:
- Danışman şirket kurulacaksa danışmanlık bedeli
- Rekabet kurumuna yapılacak ödeme
- Noter masrafları
- Gerekli belgelerin apostilli bedeli
- Taahhüt edilen sermayenin en az %25’i kadar ödenen asgari sermaye mevduatı
- Ödenmesi gereken vergilere ilişkin masraflar
Yabancıların Türkiye’de Şube ve İrtibat Bürosu Açması
Yabancıların Türkiye’de Şube Açması
Merkezleri Türkiye dışında bulunan ticari işletmelerin Türkiye’deki şubeleri, kendi ülkelerinin kanunlarının ticaret unvanına ilişkin hükümleri saklı kalmak şartıyla, yerli ticari işletmeler gibi ilgili ticaret sicil müdürlüğüne başvurularak tescil olunur. Bu şubeler için yerleşim yeri Türkiye’de bulunan tam yetkili bir ticari temsilci atanır. Ticari işletmenin birden çok şubesi varsa, ilk şubenin tescilinden sonra açılacak şubeler yerli ticari işletmelerin şubeleri gibi tescil olunur.
Türkiye’deki şubelerin genel özellikleri şu şekildedir:
- Bağımsız bir tüzel kişi değildir. Faaliyet süresi ana şirketin süresiyle sınırlıdır.
- Hissedar yoktur.
- Ek bir sermaye koşulu bulunmamaktadır.
- Şube, sadece ana şirket ile aynı amaçlar için kurulabilir.
- Şube kârının ana şirkete iade edilmesine izin verilir. Merkeze aktarılan şube kârı %15 oranında temettü stopaj vergisine tabidir. Bu vergi, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları uyarınca düşürülebilir.
Esasen yabancı şirket şubesi açmak, yabancı şirket kuruluşundan daha zorlu bir süreçtir. Bu nedenle eğer mümkünse sıfırdan şirket kurulması hem kuruluş aşaması hem de devamında yabancı yatırımcı için daha kolay olacaktır.
Yabancıların Türkiye’de İrtibat Bürosu Açması
Yabancı ülke kanunlarına göre kurulmuş şirketler, Türkiye’de ticari faaliyette bulunmamak kaydıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından izin almak suretiyle irtibat bürosu açabilirler. İrtibat bürosu açmak için bazı belgelerle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir. Ticari faaliyette bulunulacaksa şirket veya şube açılması gerekir.
İrtibat büroları için yapılan ilk başvuruda izinler azami üç yıl süre ile beyan edilen faaliyetler için düzenlenir. Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne başvurularak faaliyet süreleri uzatılabilir. Ancak bu kesin değildir. Pazar araştırması veya yabancı şirketin ürünlerinin ya da hizmetlerinin tanıtımını yapmak üzere izin alan büroların faaliyet süreleri genelde uzatılmamaktadır.
Okuma Tavsiyesi
Farklı ülkelerde (Örn: Türkiye – Almanya) bulunan şirketler arasındaki kâr payı transferinin vergilendirilmesi hakkında bilgi almak için bu makalemizi incelemenizi öneriyoruz.
Makaleyi keşfedin!
Hizmetlerimizi Keşfedin
Türkiye’de Vergi Oranları ve Teşvikleri
Vergi Türü | Vergi Oranları |
Kurumlar Vergisi | 2022 yılı kazançları için yüzde 23, 2023 kazançları için yüzde 20 |
Kar Dağıtım Stopajı (Temettü Vergisi) | Yüzde 10 |
Gelir Vergisi | Artan oranlı tarifeye göre yüzde 15 ile yüzde 40 arası 70.000 TL’ye kadar yüzde 15, 1.900.000 TL ve sonrası yüzde 40 Şahıs şirketleri gelir vergisine tabidir. |
Katma Değer Vergisi (KDV) | Sektör ve ürün gruplarına göre değişiklik arz ediyor. Yüzde 0, Yüzde 1, Yüzde 8, Yüzde 18 Çoğu ürünlerde yüzde 18 KDV geçerlidir. |
Emlak Vergisi | Gayrimenkul alım satım vergisi mülk değerinin yüzde 4’ü kadardır. Vergi yükü alıcı ve satıcı tarafından paylaşılır. Emlak vergileri ise gayrimenkulün rayiç değerine göre farklılaşır. |
Gümrük Vergisi | AB ülkelerinden ithal edilen ürünlerde yüzde 18, diğer ülkelerden ithal edilenlerden ise yüzde 30 |
Türkiye, OECD üyesi ülkeler arasında en rekabetçi kurumlar vergisi oranlarından birine sahiptir.
2023 Nisan ayı itibariyle Türkiye’de asgari ücretli bir çalışanın işverene toplam maliyeti 11.759,40 TL’dir.
Türkiye, girişimcilere yeni veya genişleme yatırımı projeleri için kapsamlı yatırım teşvik programları sunar. Bu şekilde başlangıç maliyetlerinin en aza indirilmesi ve yatırım getirilerinin hızlandırmasını destekler. Türkiye yatırımcılara Ar-Ge ve inovasyon projeleri için ve ilâve istihdam için destek ve teşvikler sunar. Bunun yanı sıra ihracatçılara çeşitli hibeler, teşvikler ve krediler yoluyla da destek olur. Söz konusu devlet teşvik, destek ve hibelerin sunulmasında yerli ve yabancı yatırımcılar arasında bir ayrım yapılmaz.
Türkiye’de Yabancı Yatırımcılar İçin Cazip Sektörler Nelerdir?
Dinamik ve canlı bir iç pazara sahip olan Türkiye’nin cazip fırsatlar barındıran sektörlerini şu şekilde özetleyebiliriz.
İnşaat Sektörü: Türkiye’de son yılların en popüler konularından birisi kentsel dönüşüm projeleridir. Türkiye ekonomisini sürükleyen ana sektörlerin başında inşaat gelmektedir. Türkiye’de her yıl 1,5 milyondan fazla konut satılmaktadır. Yabancılar Türkiye’den yılda ortalama 7 Milyar USD gayrimenkul satın almaktadır.
Enerji ve Doğal Kaynaklar: Türkiye’nin enerji alanındaki açığını kapatmak için gelecek yıllarda 130 milyar dolarlık yatırım yapması planlanıyor. Türkiye enerji ve doğal kaynaklar alanına yatırım yapacak kişilere kapsamlı teşvikler sunmaktadır. Hidroelektrik enerji, rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, doğalgaz, biyoenerji ve jeotermal enerji alanlarında yatırımcıların yararlanabileceği teşviklerden bazıları şunlardır:
- Vergi İndirimi (%40)
- KDV İstisnası
- SGK Primi İşveren Payı (7 Yıl)
- Gümrük Muafiyeti
Altyapı ve Ulaştırma: Türkiye’de 2035 yılı itibarıyla ulaşılması hedeflenen toplam otoyol uzunluğu 8.200 km’dir. Demiryolları başka bir yatırım ve gelişim alanıdır. Türkiye’de demir yolunun 2023 yılı itibarıyla altyapı yatırımları bütçesinden alacağı pay yüzde 60’dır. 1986-2022 yılları arasında Türkiye’de Kamu-Özel Sektör İş birliği sözleşmelerinin adedi 262, toplam değeri 184 Milyar Dolardır.
Turizm: Türkiye’yi her yıl 30 milyondan fazla turist ziyaret etmektedir. Türkiye doğal, kültürel ve tarihi güzellikleri açısından çok zengindir. 4 mevsim aynı anda yaşanabilmektedir. Antalya turizmin başkentidir. Ayrıca, gelişmiş ve uygun maliyetli sağlık sisteminden dolayı sağlık turizmi Türkiye’de son yıllarda en çok gelişen alanlardan biridir.
Bilişim Teknolojileri: Türkiye’de bilişim teknolojilerinin pazar değeri 30 milyar USD’den fazladır. Sektörün son 5 yıl içinde büyüme oranı yüzde 25 civarındadır. Türkiye’de 1200+ AR-GE Merkezinde 200.000+ kişi çalışmaktadır.
Kimya: Türkiye küresel plastik üretiminde Avrupa’da 2., dünyada ise 7. sıradadır. Boya üretiminde Avrupa’da 5. sıradadır. Dünyada Çin’den sonra en fazla polipropilen ithalatı yapan ülke Türkiye’dir.
Türkiye'de İş Yapmak İçin Nereden Başlamalıyım?
Öncelikle bir iş planı oluşturmalısınız. Bunun için Türkiye’yi ziyaret etmeniz ve yerel bir partner eşliğinde iş temaslarında bulunmanız, bağlantılar tesis etmeniz çok faydalı olur.
En az 3 yıllık iş planınızın içinde vizyonunuzu, faaliyet göstereceğiniz sektörü ve işiniz detaylarını belirlemeniz, amaç ve hedeflerinizi netleştirmeniz, yatırım bütçenizi ve sermayenizi çıkarmanız son derece önemlidir.
Araştırma ve planlama aşamasından sonraki adım harekete geçmektir. Hiç bilmediğiniz bir piyasada riski ve maliyeti en düşük strateji Almanya piyasasını çok iyi bilen partnerler veya danışmanlar yoluyla ilerlemektir.
MHR & Partners olarak Almanya Düsseldorf’ta şirketimizi kurduk. Küresel şirket olma stratejimizin bir parçası olarak Almanya, Hollanda, İngiltere Belçika, Romanya, Karadağ ve Bulgaristan’da yerel partnerlikler tesis ettik. Bu partnerler yardımıyla güvenli ve hızlı bir şekilde size sıfırdan bir işletme kurmanız ve kuruluş sonrasında ihtiyaç duyabileceğiniz tüm süreçleri yönetmeniz için uçtan uca danışmanlık hizmetleri sunuyoruz.
Sizin İçin Ne Yapabiliriz?
10+
Yıllık Tecrübe
MHR & Partners olarak 30’dan fazla ülkede doğrudan ve dolaylı olarak aktifiz. 10 yılda 100 ülkede faaliyet göstermeyi hedefliyoruz. Şu anda şirket kurmak, oturum izni almak, mali – finansal başta olmak üzere yurt dışındaki tüm operasyonel süreçleriniz için uçtan uca danışmanlık ve destek hizmetleri sunuyoruz.
Önceliğimiz yurt dışında büyüme vizyonu ve iş stratejisi olan firmalara danışmanlık hizmeti vermektir. Şirket kurma aşamalarından sonra MHR & Partners (Mühür YMM AŞ) güvencesiyle hizmetlerimizin kesintisiz devam etmesine özel önem veriyoruz. Güvenli liman olma ve sürdürülebilir hizmetler sunma temel misyonumuzdur.
Dünyanın en ücra yerinde dahi olsa girişimcilerimizin büyümeye ve gelişmeye yönelik iş planlarına köprü olmak istiyoruz.
Size Yardımcı Olalım
Kolay ulaşabilir olmak ve açık iletişim firmamızın temel ilkelerindendir.
Almanya’da şirket kurmak ve yurt dışı bağlantılı diğer hizmetlerimiz hakkında bilgi ve teklif almak için bana e-posta gönderebilir veya aşağıdaki şirket telefon numarasından mesai saatleri içinde (hafta içi 9:00 – 18:00 arası) beni arayabilirsiniz.
30'dan Fazla Ülkede Hizmet Veriyoruz
Yurt Dışında Şirket Kurmak İçin Diğer Sayfalarımız
Türkiye'de Yatırım Yapmakla İlgili Kaynaklar
- Türkiye’de Şirketlere Verilen Devlet Hibe, Teşvik ve Destekleri
- Yeminli Mali Müşavirlik (YMM) Şirketleri Ne İş Yapar?
- Holding Şirketinin İştirak Ettiği Başka Şirkete Ait Gayrimenkulleri Aktifine Geçirerek Satması Halinde Kurumlar Vergisi ve KDV İstisnası Konusu
- İhracat KDV İadesi Sirküleri
- Güncel Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulama Tebliğleri
- Güncel Kurumlar Vergisi Kanunu ve Genel Tebliğleri
Online Toplantı Rezerve Edin
İhtiyaç duyduğunuz hizmetimizle ilgili bilgi almak veya online toplantı rezerve etmek için aşağıdaki formu doldurun. Yatırım uzmanımız 1 işgünü içinde sizinle iletişime geçecektir.
Gönder butonuna basarak Kişisel Verilerin Korunması ile ilgili politikamızı kabul etmiş sayılırsınız.
