03 Haziran Vergi Makaleleri

Vergiler Gider Yazılabilir Mi? Vergiler Hangi Hallerde Gider Yazılır?

Vergiler gider yazılabilir mi? Hangi hallerde vergilerin gider yazılması mümkün olur? Mükellefler tarafından bu soruların cevapları merak edilmektedir. Bu yazımızda Motorlu Taşıtlar Vergisi, Emlak Vergisi, Damga Vergisi, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), Katma Değer Vergisi (KDV), Özel İletişim Vergisi, ve KKDF (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu) gibi vergilerin ve kesintilerin gider yazılabilmesi hususlarına açıklık getireceğiz.

Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)

Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 14. Maddesine göre ticari amaçla kullanılan uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar dışında kalan taşıtlar için ödenen motorlu taşıtlar vergisi gelir ve kurumlar vergilerinin matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmezler.

Yine, Gelir Vergisi Kanunu’nun 41/8 maddesi gereğince, kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz, uçak, helikopter gibi hava taşıtlarından esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ile amortismanlarının gelir vergisi matrahının tespitinde gider yazılamazlar.

Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda I Sayılı Tarife kapsamındaki taşıtlara ait motorlu taşıtlar vergisi, gelir/kurumlar vergisine esas kazancın tespitinde gider kabul edilmemektedir.

Söz konusu Kanun’da II Sayılı Tarife’de yer alan minibüs, panelvan ve motorlu karavanlar, otobüsler, kamyon, kamyonet ve çekici ve benzerlerine ait motorlu taşıtlar vergisi, vergiye tabi kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, II Sayılı Tarife’de yer alan taşıtların kiralama faaliyeti ile iştigal eden işletmeler de, bu amaçla kiraya verdikleri taşıtların motorlu taşıt vergilerini gider yazılabilirler. Aynı zamanda bu araçların maliyetleri de amortisman ayırmak suretiyle gider yazılabilir.

2. Binek Otomobiller ve KDV (Katma Değer Vergisi)

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasına göre;

‘’Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen Katma Değer Vergisi’nin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği” ifade edilmektedir. 

Ancak, Vergi Usul Kanunu’nun 269. ve 270. maddelerine göre; indirilemeyen bu KDV tutarları Gelir veya Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider yazılabilirler veya  alınan binek otomobilin maliyetine eklenebilir. Aynı şekilde bu araçların alımında üstlenilen maliyet amortisman süresi içinde amortisman ayırmak suretiyle gider kaydedilir.

Ticari ya da binek tüm araçlar için satın alınan yakıt, yağ, lastik, parça gibi mallara veya tamir, bakım, onarım, kasko hizmetlerine ödenen bedellerin %70’i gider yazılabilir. Aynı şekilde ödenen KDV’ler de indirim konusu yapılabilir. Masrafların geri kalan %30’u ise Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak kurum kazancının tespitinde matraha ilave edilir.

3. Binek Otomobiller ve ÖTV (Özel Tüketim Vergisi)

Vergi Usul Kanunu’nun 262. maddesine göre mükellefler; 

“İktisadi kıymetin (emtia hariç) iktisap edilmesi veya değerinin artırılması ile ilgili olan özel tüketim vergisi (ÖTV), indirilemeyecek katma değer vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanımını destekleme fonunu maliyet bedeline dahil etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükellefler serbesttirler.” denilmiştir. 

4. Damga Vergisi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinin birinci fıkrasında ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasında açıklandığı üzere; işletme ile ilgili olmak koşuluyla mükellefler damga vergisini gider olarak yazılabilirler.

5. Emlak Vergisi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinin ikinci fıkrasına göre; safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Bu esas üzerinden gidersek Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinde, işletme ile ilgili olmak şartıyla bina, arazi, gider, istihlak, damga, belediye vergileri, harçlar ve kaydiyeler gibi ayni vergi, resim ve harçların gider olarak indirilebileceği açıkça belirtilmiştir. Buna göre mükellefler işletmeleriyle ilgili Emlak Vergilerini gider olarak yazılabilirler.

6. Özel İletişim Vergisi

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39’uncu maddesi gereğince özel iletişim vergisinin, bu verginin mükellefi olunup olunmadığına bakılmaksızın gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider olarak dikkate alınmazlar.

7. KKDF (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu)

Ticari faaliyetin devamı için vadeli mal ithalatlarında ve kredi kullanımlarında doğan Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu’nun (KKDF) ödendiği dönemde GVK’nın 40. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi gereğince ticari kazancın tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmesi mümkündür. (Bakınız Emlak Vergisi maddesi 2. paragraf)

8. Giderleştirilmesi Ödeme Şartına Bağlı Vergiler ve Primler


Aşağıda sayılan hallerde kurum kazancının tespitinde gelir ve giderin hesaba katılmasında tahakkuk esası değil ödeme şartına bağlılık aranmaktadır.

SGK primleri fiilen ödendiği dönemde gider yazılabilecektir, (5510 sayılı Kanun, madde 88)

İşverenlerce sendikalara ödenen sendika aidatlarının giderleştirilmesi ödeme şartına bağlıdır, (GVK madde 40/8)

İşle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar, ödendiği dönemde gider yazılmaktadır, (GVK md. 40/3)

İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine yatırılacak katkı paylarının gider yazılması ödeme koşuluna bağlanmıştır, (GVK md.40/9)

İlginizi çekebilecek diğer içerikler:

Tags: