06 Haziran
Yurt Dışında Yatırım
Karadağ’da ve Bulgaristan’da Yatırım Yapmak: Karşılaştırmalı Analiz
- MHRPartner
- Bulgaristan, Karadağ, Şirket Kurmak, Yatırım
- 0 Yorumlar
Mehmet Akif Özmen | MHR & Partners Yönetim Kurulu Başkanı | Yeminli Mali Müşavir
2007 yılında Avrupa Birliği’ne (AB) üye olan Bulgaristan, düşük vergi oranları, şirket kurmada yalın prosedürleri, ucuz ve kalifiye işgücüyle yabancı yatırımcıların dikkatini çeken ülkelerden biridir. Avrupa Birliği ülkeleri içinde serbest ticaret yapabilme avantajıyla Bulgaristan, birçok yatırım için lojistik üs konumuna sahiptir. Türkiye’nin Avrupa ülkeleriyle yaptığı ticaretin karayolu ile taşınan kısmının büyük bir bölümü Bulgaristan üzerinden yapılmaktadır. Bulgaristan, İstanbul, Kocaeli ve Bursa gibi Türkiye’nin üretim merkezlerine çok yakındır.
Karadağ ise AB’ye aday ülke statüsünde olup Adriyatik üzerinden turizm bölgesi olması nedeniyle Balkanlara doğru açılan kapı konumundadır.
Her iki ülke için şirket türlerinin neler olduğu, şirketlerin kuruluşunun nasıl gerçekleştirildiği, şube ve temsilciliklerin nasıl açılacağı, vergi oranları, yatırım teşvikleri, iş kurmanın avantajları hakkında detaylı bilgi almak istiyorsanız aşağıdaki tablo matrisimizdeki içeriklerimizi okumanızı tavsiye ediyoruz.
Karşılaştırmalı Ülke Analiz Tablosu
| Şirket Türleri ve Şirket Kurma Prosedürleri | Şirket Kurmanın ve İş Yapmanın Avantajları |
Karadağ | ||
Bulgaristan |
Karadağ ve Bulgaristan’da Yatırım Yapmakla İlgili Karşılaştırmalı Analiz
Her iki ülkede iş yapmanın farklı avantajları ve zorlukları bulunmaktadır. Sanayi ve lojistik yatırımları açısından Bulgaristan cazip iken turizm ve inşaat yatırımları açısından Karadağ daha avantajlıdır.
Tüketim malzemelerine talep her iki ülkede oldukça güçlüdür. Her iki ülke de Balkanların iki farklı kapısı gibidir. Karadağ insanı daha sıcakkanlı olup ilişkilere önem vermektedir. Bulgaristan’da ticari kültür, Karadağ’a göre daha oturmuş ve gelişmiştir. Karadağ’ın 2025’e kadar AB ye girme şansı yüksek olsa da Schengen serbest dolaşım açısından açısından biraz daha zamana ihtiyacı bulunmaktadır. Bulgaristan’ın ise Shengen’e daha hazır ve yakın olduğu gözlenmektedir. Karadağ’da şirket kurarak oturum almak hızlı ve kolay olduğu için son aylarda çok yoğun bir ilgi söz konusudur. Sanayi şirketleri ve yatırımları açısından Bulgaristan Karadağ’a kıyasla oldukça avantajlıdır.
Bazı Kritik Göstergeler Üzerinden Karadağ – Bulgaristan Karşılaştırması
Konu | Karadağ | Bulgaristan |
Vergi Oranı | % 9 | % 10 |
Nüfus | 670.000 | 6.000.000 |
Gümrük Rejimi | AB’ye Dahil Değil | AB’ye Dahil |
AB Üyesi midir? | Hayır | Evet |
Schengen’e Dahil Mi? | Hayır | Hayır |
Para Birimi | Euro | Leva |
Sanayileşme | % 60 | % 80 |
Kentleşme | %70 | %80 |
Ticari Kültür | %50 | %75 |
Eğitim Kolaylığı | % 60 | %80 |
Ulaşım | %70 | %90 |
Hizmetlerimizi Keşfedin
Şimdi her iki ülkeye yatırım yapmak ve iş kurmakla ilgili daha detaylı karşılaştırmalı bir analiz ortaya koyalım.
Ekonomik Durum: Bulgaristan, Karadağ’a kıyasla daha büyük bir ekonomiye ve daha fazla iş fırsatına sahip bir ülkedir. Bulgaristan, Avrupa Birliği’ne üye olması nedeniyle daha geniş bir pazar ve AB’nin iç pazarına tam erişim avantajına sahiptir. Karadağ ise daha küçük bir ekonomiye ve daha sınırlı bir pazar potansiyeline sahiptir.
Yatırım Teşvikleri: Her iki ülke de yabancı yatırımcıları çekmek için teşvikler sunmaktadır. Bulgaristan, düşük vergi oranları, yatırım teşvikleri, serbest ticaret bölgeleri ve AB fonları gibi avantajlarla yabancı yatırımcıları cezbetmektedir. Karadağ da yabancı yatırımları teşvik etmek için vergi muafiyetleri, serbest bölgeler ve yatırımcılara sağlanan destekler gibi önlemler uygulamaktadır.
İş Ortamı ve Bürokrasi: Her iki ülkede de iş yapma süreçleriyle ilgili bazı zorluklar vardır. Bulgaristan, iş yapma ortamının iyileştirilmesi ve bürokrasinin azaltılması konusunda önemli adımlar atmıştır. Karadağ da bürokratik süreçleri basitleştirmek ve iş yapma ortamını iyileştirmek için çaba sarf etmektedir, ancak bazı alanlarda hala gelişme potansiyeli bulunmaktadır.
Sektörler ve Potansiyel: Her iki ülkede de farklı sektörlerde yatırım yapma potansiyeli bulunmaktadır. Bulgaristan bilişim teknolojileri, otomotiv, turizm, kimya, enerji ve tarım gibi çeşitli sektörlerde güçlüdür. Karadağ ise turizm, emlak, enerji ve tarım gibi sektörlerde potansiyele sahiptir.
Yerel Pazar Büyüklüğü: Bulgaristan, Karadağ’a kıyasla daha büyük bir yerel pazar sunar. Bulgaristan, 6 milyonu aşan nüfusuyla daha geniş bir tüketici kitlesine sahiptir. Bu, ürün veya hizmetlerinizi daha geniş bir müşteri tabanına sunma potansiyeli anlamına gelir.
Bölgesel Erişim: Her iki ülke de Balkanlar bölgesinde stratejik bir konuma sahiptir. Bulgaristan, Karadağ’a kıyasla daha büyük bir ülke olduğundan, Balkanlar’ın merkezinde yer alır ve çevre ülkelere (Romanya, Sırbistan, Yunanistan, Türkiye) kolay erişim sağlar. Bu, bölgesel ticaret ve lojistik açısından avantajlı bir konum sunar.
Turizm Potansiyeli: Karadağ, Adriyatik Denizi kıyısında bulunan doğal güzellikleriyle ünlü bir turistik destinasyondur. Turizm sektörü, ülkenin ekonomisi için önemli bir gelir kaynağıdır. Bu, turizmle ilgili iş fırsatlarına sahip olan şirketler için Karadağ’ı cazip hale getirir. Bulgaristan da sahip olduğu güzel kumsalları, kayak merkezleri ve kültürel turistik yerleriyle turizm potansiyeline sahiptir.
Vergi Düzenlemeleri: Bulgaristan, vergi sistemi açısından yatırımcılar için rekabetçi bir ortam sunmaktadır. Şirketler için düşük kurumlar vergisi oranı ve bireysel gelir vergisi oranı avantajları bulunmaktadır. Karadağ da vergi sistemi açısından cazip olup Bulgaristan’la paralellik arz etmektedir. Ancak, vergi düzenlemeleri yatırımınızın sektörüne, planlarına ve gelir düzeyine bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, yerel uzmanlardan vergi konularında danışmanlık almanız önemlidir.
Altyapı ve Ulaşım: Bulgaristan, iyi bir altyapıya ve ulaşım ağına sahiptir. Hava, kara ve deniz yoluyla bağlantılarını güçlendirmiş ve lojistik açısından avantajlı bir konumda bulunmaktadır. Karadağ da güzel bir kıyı şeridine sahip olmasından dolayı turizm açısından cazip bir konumdadır, ancak altyapı ve ulaşım konularında Bulgaristan kadar gelişmiş değildir.
Hukuki ve Düzenleyici Çerçeve: Bulgaristan, AB standartlarına uyum sağlamış bir hukuki ve düzenleyici çerçeveye sahiptir. Karadağ da AB ile birtakım uyum süreçleri içerisindedir, ancak hala bazı reformlar gerekmektedir. Bulgaristan’ın AB üyeliği, yatırımcılar için daha güvenli bir iş ortamı sağlamaktadır. Her iki ülkenin de yolsuzluk endeks notu düşüktür, yani yolsuzluk önemli bir sorun olarak görülmektedir.
Sonuç olarak, her iki ülke de yatırım yapma potansiyeline sahip olsa da, Bulgaristan, daha büyük bir pazar, rekabetçi maliyetler ve AB avantajları ile öne çıkmaktadır. Karadağ ise özellikle turizm ve emlak sektörleri gibi belirli alanlarda fırsatlar sunmaktadır. Kararınızı verirken, sektörünüz, pazar hedefleriniz, maliyetler, bürokrasi toleransınız ve hukuki çerçeve gibi faktörleri dikkate almanız önemlidir. Yatırımınız için detaylı bir analiz yapmanız ve yerel uzmanlardan destek almanız, karar verme sürecinde size yardımcı olacaktır.
Okuma Tavsiyesi
Bulgaristan’da yatırım yapmak isteyenler Bulgaristan’ın yatırım iklimi ve piyasa analizi konusunda genel bir özet ortaya koyan bu makaleden yararlanabilirler.
Tecrübelerimiz ve Yatırımcılara Tavsiyelerimiz
Danışmanlık size zaman kazandırır. Risklerinizi ve maliyetlerinizi azaltır. Sizi fırsatlarla buluşturur.
Bilgi güçtür ve en değerli bir yatırım unsurudur. Bilgiye harcanan zaman ve enerji bitmez ve oradan gelecek inovasyon ve bakış açısı çok değerlidir. Para bir sermayedir ancak değer değildir. Anca bilgi hem bir sermaye hem de bir değerdir. Bir insana bir işi öğretebilirsiniz ama network oluşturmak ve insan ilişkileri tesis etmek bir birikim olup anlatılarak öğrenilebilecek şeyler değildir. O bir kültürdür, yetkinliktir ve yaşamsal bir birikimdir. Her konuda bilgi ve tecrübe aktaran danışmanlıklara değer vermeniz size zaman kazandırır, fırsatlarla buluşmanızı sağlar ve yıkıcı risklerden ve maliyetlerden sizi korur. Para ile alacağınız zaman kaybını, tecrübeyi zamanla takas etmiş, hızlı ve doğru yol almış olursunuz.
Yerel iş ortakları ve uzmanlarla iş birliği yapmak, yerel pazarı daha iyi anlamak ve yerel düzenlemeleri takip etmek, Bulgaristan’da başarılı bir şekilde iş yapmanın anahtarlarından biridir.
Yurt dışı yatırımlarınızda işin dokümantasyon boyutu ayrı değerlendirilmeli, saha tarafı ayrı değerlendirilmelidir. Bu kadar risk alıp masraf yaparken ve zaman ayırırken danışmanlık tarafını ihmal etmemenizi mutlaka öneririz.
Diğer yandan yatırım yapmadan iş kurmadan önce fizibilite etüdü yapmanızı veya yaptırmanızı öneririz.
Yatırım yaparken risk ve fırsatları farklı gözlerle araştırmanız zaman kaybınızı azaltacaktır. Devamında karar verdikten sonra kapsamlı bir iş planı ile 1-3-5 yıllık Strateji ve Tahminî Gelir-Gider dengesini analiz etmenizi önemle tavsiye ediyoruz.
Milyonlarca Euro harcamayı düşündüğünüz işinizle alakalı bir risk planınız yoksa muhtemel bir kriz anında sıkışıp kalır ve bütün yatırımlarınızı ve birikiminizi heba edebilir ve elinizdeki sermayeyi kaybedebilirsiniz.
Size bu bağlamda SWOT Analiz dahil her türlü İş planı oluşturma, Fizibilite Raporu, 3 aylıklar da Karlılık Raporlaması ile katkı verebiliriz. Sizi farklı ülkelerdeki avantaj ve riskleri analiz eden çalışmalarla bilgilendirebiliriz.
Sahada çalışma yapmak için Muhasebe desteği yanında en az 1 yıl süre ile sahada Müşteri Bulma ve Görüşme desteği almanız sizin ilişkileri hızlandırmanızda oldukça faydalı olacaktır.
İlginizi çekebilecek diğer içerikler:
- Almanya’da Yatırım Yapmak İsteyenler İçin Çarpıcı Başlıklar
- Almanya ve Hollanda’ya Yatırım Kararı Alırken Dikkat Edilmesi Gereken 10 Husus
- Şirket Kuracak veya Çalışacaklar İçin Almanya İş Kültürü
- Almanya’da Şirket Kurmanın Avantajları Nelerdir?
- Almanya’da Şirket Kurmakla İlgili Sık Sorulan Sorular
- Avrupa’da Şirket Nasıl Kurarım?
- Almanya’da Şirket Nasıl Kurarım?
- İngiltere’de Şirket Nasıl Kurarım?
- Hollanda’da Şirket Nasıl Kurarım?
- Belçika’da Şirket Nasıl Kurarım?
- Bulgaristan Piyasa Analizi
- Romanya’da Şirket Kurma Rehberi
- İhracat KDV İadesi Sirküleri
E-BÜLTEN
Yurt dışı yatırım ve vergi konulu içeriklerimizden haberdar olmak için kaydolun!
İlgili Yazılar
